PUZZLE DÜNYASINDA KELEBEK ETKİSİ

Önce bir puzzle ile başlarsınız, sonra bir tane daha alırsınız, sonra bir tane daha derken öyle bir noktaya gelirsiniz ki puzzle görsellerinin çoğuna göz aşinalığı yaşamaya başlarsınız. En çok satılan puzzle’lar sizin de ilginizi çeker, en yeni görselleri takibe alırsınız. Kendiniz gibi puzzlesever dostlar edinir, puzzle ile ilgili yazılan çizilen ne varsa okurken bulursunuz kendinizi. İşin doğası böyledir çünkü. Her iş gibi her uğraşın da kendi dünyası ve az da olsa kendi magazin haberleri vardır.

Neden bu girizgahı yaptık, çünkü puzzle ile ilgilenen çoğu kişi gibi sizin de mutlaka Ali Eminoğlu’nun meşhur Kelebek Etkisi görselini gördüğünüzü, merak ettiğinizi, puzzle’ını birleştirdiğinizi veya çoktan duvarınızı süslediğini tahmin ettiğimiz için!  

Gelin bu ünlü puzzle’ın ünlü görseline bir kez daha yakından bakalım birlikte:

Ali Eminoğlu-Kelebek Etkisi

Tablonun yatay  durduğu  bu haline baktığımızda ilk gözümüze çarpan şey, güzel bir kelebek.

Resme biraz daha yakından bakınca, kelebeğin sol kanadında bir kelebek gibi dans etmekte olan, uçuşan kıyafetler içindeki bir kadını, sağ kanadında ise bu kadının çok da net olmayan yansımasını görüyoruz. İki kelebek kanadının ortasında Kız Kulesi yer almış. Sarılı, turunculu, kızıllı ışıklar içindeki Kız Kulesi muhtemelen güneşin batışını yansıtıyor. Sanki Kız Kulesi’nden yansıyan ışıklar kelebeği de etkisi altına almış gibi. Bu resme bakarken fonda şahane bir müzik hayal ediyor insan, kemanlar ve piyano bir arada...

Büyüyü bozmadan şimdi de yan çevirip dikey konumda tekrar bakalım resme. Balerin, resmin üstünde adeta havalanmış gibi dansına devam ediyor, solda bu sefer Kız Kulesi yerine İstanbul’un meşhur siluetlerinden  bir cami yer alıyor, altta ise yine balerinin yansıması!

Kelebek Etkisi-dikey görünüm

Bu etkileyici puzzle’ı isterseniz yatay olarak Kız Kulesi ile, isterseniz dikey olarak Cami yansıması ile duvarınıza asabilirsiniz bittikten sonra. Belki birleştirirken arka fon için biraz zorlanabilirsiniz ama değmez mi sizce de!

 Bu iki farklı görüntüyü özellikle kullanarak, acaba ressam Kelebek Etkisi teorisine vurgu mu yapmış ne dersiniz?

Nedir Kelebek Etkisi?                        

Bazı bilimsel teori ve hatta formüllerin güzel hikayeleri vardır. Arşimet’in hamamda iken suyun kaldırma kuvvetini bulması, Newton’un başına elma düşmesi ile yerçekimi kuvvetini bulması gibi. Kelebek Etkisi teorisinin de çok eski olmayan ve de etkileyici bir hikayesi var.

Amerikalı matematikçi ve meteorolog Edward Norton Lorenz, bir hava tahmin modeli üzerinde çalışırken yanlışlıkla uzun bir sayı dizisini siler. Sildiği sayılar XXX,XXX şeklinde virgülden sonra 3 hane daha içermektedir. Olay 1963 yılında geçtiği için bu yanlışı düzeltecek süper hızlı bilgisayarlar yoktur maalesef! Edward, hesaplamayı bütün detaylarıyla yeniden yapmaya  galiba üşenir ve muhtemelen “Ne olacak canım, virgülden sonrasını yazmayıveririm” diye düşünerek hesaplamayı orijinal 6 basamaklı sayılar yerine 3 basamaklı sayılarla tamamlar. Böyle yaptığı takdirde 1/10’luk küçük bir sapmayla sonuca ulaşacağını düşünmüştür başlangıçta ama sonucun tahminlerinden çok farklı çıktığını görünce çok şaşırır. Bir bilim insanına yakışır tavırla hemen olayı teorize eder:

“Küçük etkiler, çok büyük ve önceden tahmin edilmesi mümkün olmayan sonuçlara sebebiyet verebilir” der.

 Geliştirdiği teori, fizikte, ekonomide, felsefede, mühendislik biliminde, meteoroloji, biyoloji gibi bir çok alanda kullanılabilecek olan bir konudur ve adı KAOS TEORİSİ’dir. Yaşadığı deneyimi şöyle detaylandırır Edward:

“Bir sistemin başlangıç anındaki veriler üzerindeki en küçük değişiklik bile inanılmaz büyüklükte sonuçlar doğurabilir”

 Bu değişikliklerin etkisinin öngörülemeyeceğini ve dev bir “kaos” ortamının oluşabileceğinin altını çizmiştir teorisinde. Verdiği örnek o kadar etkileyicidir ki teorinin adını unutturup akıllarda KELEBEK ETKİSİ olarak kalmasını sağlamıştır, işte o meşhur örnek şudur:

''Amazon Ormanları'nda bir kelebeğin kanat çırpması, ABD'de fırtına kopmasına neden olabilir.“           

Bu teorinin ışığında gelin hayatın akışını düşünelim; aldığımız en küçük kararlar bile bir çok şeyi nasıl da değiştiriyor farkında mıyız? Kimilerinin farkında oluyoruz, kimileri ise gözümüze bile çarpmıyor! Sadece kendimiz değil, çevremizin bize etkilerini de düşündüğümüzde teori kafamızda nasıl da netlik kazanıyor değil mi? 
Siz şu anda bu yazıyı okuduğunuz için kim bilir hayatınızda neler değişecek mesela, şu anda bilemiyorsunuz ve belki hiç fark etmeyeceksiniz! Ressam Ali Eminoğlu da bu teoriye dikkat çekmek istemiş, kelebeği farklı seçeneklerle resmetmekle kalmayıp, eserin adını da direkt KELEBEK ETKİSİ koymuş, güzel de olmuş..

KİMDİR ALİ EMİNOĞLU?

1965 yılında Azerbaycan’da doğmuş, Bakü’de güzel sanatlar eğitimi almış, Japonya ve Amerika da dahil olmak üzere pek çok ülkede eserlerini sergilemiş, günümüzün yaşayan ressamlarındandır kendisi. 1998 yılında İstanbul’a yerleşen sanatçının yağlı boya tablolarında özellikle at ve kadın figürleri olmak üzere insan ve hayvan temaları ön plana çıkar. Somut kavramları soyutlaştırarak ve renk uyumuna çok önem vererek kimi zaman lekeli darbeler şeklinde oluşturduğu eserlerinden uyarlanan puzzle’lara buradan ulaşabilirsiniz.

Umarız bu kısa yazı ile hayatınızda bir kelebek dokunuşu oluşturabilmişizdir diyor ve her zamanki dileğimizle aranızdan bu günlük de ayrılıyoruz:

Keyifli puzzle’lamalar…